ALEVİLİKTE ÇERAĞ UYANDIRMA VE ÇERAĞ SIRLAMA

            Çerağ, ışıktır, karanlığı aydınlığa çeviren güneştir, alevdir…

            Evren, karanlık enerjinin aydınlığa çıkmış görünümüdür. Bu görünümü sağlayansa ışıktır yani çerağtır. Çerağ, karanlığı aydınlığa çeviren enerjidir ve bunun delilidir. Karanlık bir ortamda bir ışık yakılırsa orası aydınlığa döner. Evren de ışık olarak ortaya çıkmıştır. Işıksa, enerjinin görünür halidir.

            Enerji sonsuza kadar vardır ve sonsuzdan gelmektedir.

            Alevi Cemlerinde 12 hizmetten birisi de Çerağ Uyandırmak ve Çerağ Sırlamaktır. Bununla evrensel oluş işlemekte ve oluşun ışıkla olan bağıntısı ortaya konmaktadır. Karanlık ve ışık arasındaki bağıntı bu delille gösterilmektedir.

            Özünde bir doğa inancı olan Alevilik bu kozmik oluşu ritüellerine almış ve bu evrensel oluşun üzerini örterek yaşatmaktadır.

            Çerağ uyandırmak, bu Hakk olan “ışık (enerji) kuramını” ritüel şeklinde yeniden bilinçlerde açığa çıkarmayı; bu anlamda, görünmeyeni de bilinçte görünür kılmayı içerir. İlk oluş ışıktır, çerağtır veya enerjidir. O halde, aydınlanmış her bilinç de yeni oluşumlar ve türümler gerçekleşir. Bilinçte ki her yeni bilgi bile bir oluşumdur, aydınlık veya çerağtır.

            Çerağ uyandırırken üç mumun veya ışık kaynağının yakılması da varlığın oluşumunu, evrensel sürekliliğin, tekâmülün, evrimin “kozmik bilincini” ortaya koymak içindir. Tanrı+Doğa+İnsan veya Hak + Muhammed+ Ali üçlemesi, bunların simgesel anlatımıdır.

            Çerağ uyandırmak, Tanrı’dan akıl, akıldan nefs, neftsen bedenleşme oluştuğunu kavramaktır. Burada nefis, bir nesnenin kendisi olması, kendi varlığını oluşturan bütünselliği kazanması anlamındadır.

            Tanrı var oluşun kaynağıdır. Her şeyin ortaya çıktığı sonsuz güçtür.

            Doğa, tanrının açığa çıkmasıdır.

            İnsan Tanrının veya doğanın konuşan dilidir; evrenin özetidir.

            Hakk, Tanrı’dan çıkan ilk kaynak, tüm nesnelerin beden aldığı temel enerji ve ilk gerçekliktir.

            Muhammed, bu gerçekliği yansıtan üstün bilince sahip ikincil temel kaynaktır. Bu bağlamda inanca göre Hakk’ın özünü yansıtır.

            Ali, Hak ve Muhammed’i özünde yansıtan ve tüm insanlığa örnek olan kişiliktir.

               Evren de her değişim ve oluşum üç aşamada gerçekleşir. Örneğin, tez, antitez ve sentez; madde, karşı madde ve evrensel oluşum. Akıl, nefs ve cisim, Dişi, erkek ve üreme. Artı, eksi ve enerji; baba, anne ve oğul; doğum, ölüm ve yeniden doğuş… gibi, üçlemeler, evrensel oluşumun kozmik simgeleridir. Talip, rehber ve mürşit üçlüsü de kozmik bir anlam içermektedir.

            Çerağı uyandırmak, evrenin temel oluşum sürecini, evrensel enerjiyi (nuru, ışığı) bilinçlerde yeniden anımsatmak, aydınlatmak ve bilince delil olmaktır.

            Tüm bunlar, var oluşun gerçekliğini ortaya koyan simgesel açıklamalardır.

            İşte Çerağ uyandırma, Çerağ yakma, bu kozmik iletilerin Alevi ritüellerinde yaşatılmasına dönük bir uygulamadır.

            Çerağ Sırlama, geriye dönüş kültünü yansıtır.  Tanrı, bilinmezliklerle doludur. Ulaşılmayan bilgi, her insan için sırdır. Ayrıca, ışık, her şey geldiği kaynağa döner…